تنیسفا – سالانه صدها تورنمنت تنیس در رده‌ها و سطوح مختلف در سرتاسر جهان برگزار می‌شود. در این مطلب قصد داریم شما را با ساختار و دسته‌بندی مسابقات تنیس آشنا کنیم.
نهادهای برگزارکننده مسابقات تنیس
قبل از هر چیز باید اشاره کنیم که سه نهاد مسئولیت برگزاری مسابقات تنیس را در سطح جهانی به عهده دارند:
- فدراسیون جهانی تنیس (International Tennis Federation) با نام اختصاری ITF
- اتحادیه تنیس مردان (Assosiation of Tennis Professionals) با نام اختصاری ATP
- اتحادیه تنیس زنان (Women’s Tennis Association) با نام اختصاری WTA
فدراسیون جهانی تنیس درواقع بدنه حاکم بر ورزش تنیس است. این فدراسیون در سال 1913 تأسیس شده و وظایف اصلی آن بطور کلی به شرح زیر است:
– آموزش، توسعه و گسترش ورزش تنیس در سطح جهان
– نظارت بر عملکرد فدراسیون‌های محلی
– مراقبت از اصل پاکی ورزش از طریق برنامه‌های مبارزه با دوپینگ و فساد
– برگزاری برخی تورنمنت‌ها از جمله مسابقات پایه و رده سنی، مسابقات تیمی مردان و زنان و مهم‌تر از همه برگزاری رقابت‌های چهارگانه گرند اسلم
اتحادیه تنیس مردان (ATP) و اتحادیه تنیس زنان (WTA) نیز در همکاری با فدراسیون جهانی تنیس (ITF) تورهای جهانی تنیس را در دو بخش مردان و زنان برگزار می‌کنند. در ادامه بیشتر با وظایف این دو نهاد آشنا می‌شنویم.
دسته‌بندی کلی مسابقات تنیس و سازوکار امتیازدهی
مسابقات بین‌المللی تنیس بطور کلی از نظر سطح و درجه اهمیت به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- رقابت‌های تور تنیس ITF
- رقابت‌های تور چلنجر
- رقابت‌های تور ATP و WTA
- گرند اسلم‌ها
طبقه‌بندی فوق به‌صورت سلسله‌مراتبی است و به‌ترتیب از مورد یک تا چهار درجه اهمیت مسابقات بیشتر شده و هر چه درجه اهمیت مسابقات بیشتر باشد میزان امتیاز و جایزه نقدی مسابقات نیز بیشتر خواهد بود.
در ورزش تنیس بازیکنان بر اساس امتیازاتی که از طریق شرکت در مسابقات گوناگون و رسیدن به مراحل مختلف کسب می‌کنند رتبه‌بندی می‌شوند. امتیازات بازیکنان در جدول رده‌بندی جهانی (رنکینگ جهانی) جمع‌آوری شده و این جدول مبنای اصلی انتخاب بازیکنان برای حضور در مسابقات مختلف به حساب می‌آید.
بنابراین بازیکنانی که وارد مسابقات حرفه‌ای تنیس می‌شود کار خود را از مسابقات رده پایین‌تر شروع کرده و به تدریج با کسب امتیاز جواز حضور در مسابقات ردههای بالاتر را کسب می‌کنند و بر این اساس بدیهی است بازیکنی که امتیاز کمی دارد امکان حضور در مسابقات بزرگ مثل مسترز یا گرند اسلم را ندارد.
سیستم امتیازدهی تنیس در رده بزرگسالان به‌صورت یکپارچه عمل می‌کند، بدین معنی که بازیکنان با حضور در مسابقات مختلف از رقابت‌های ITF گرفته تا گرند اسلم و غیره با توجه به سطح و رده مسابقات امتیاز دریافت می‌کنند. امتیازات هر تورنمنت با توجه به رده آن تعیین شده و بازیکنان به ازای صعود از هر مرحله میزان مشخصی امتیاز دریافت می‌کنند. رنکینگ مسابقات مردان به عنوان رنکینگ ATP و رنکینگ مسابقات زنان به عنوان رنکینگ WTA شناخته می‌شود. در ادامه راجع به امتیازات مسابقات در ردههای مختلف بیشتر توضیح خواهیم داد. همچنین برای اطلاع از نحوه محاسبه رنکینگ در تنیس می‌توانید این مطلب را مطالعه کنید:
در ابتدا به معرفی رقابت‌های تور تنیس ITF می‌پردازیم که سنگ بنای تورنمنت‌های تنیس به حساب می‌آیند و هر بازیکن در شروع مسیر خود به سمت حرفه‌ای شدن کارش را از این مسابقات آغاز می‌کند.
مسابقات تور تنیس ITF
همانطور که پیش‌تر عنوان شد فدراسیون جهانی تنیس وظیفه آموزش، توسعه و گسترش این ورزش را در سطح جهان به عهده دارد و در همین راستا وظیفه برگزاری مسابقات پایه نیز به عهده این فدراسیون است. به‌طور کلی مسابقات تور تنیس ITF شامل ردههای جوانان، بزرگسالان، پیشکسوتان، تنیس با ویلچر و تنیس ساحلی می‌شود.
مسابقات تور تنیس ITF مردان و زنان
تورنمنت‌های ITF مردان و زنان شروع راه حرفه‌ای شدن در تنیس هستند. این تورنمنت‌ها در واقع پُلی مابین مسابقات رده جوانان و مسابقات مهم‌تر به حساب می‌آیند و تمام بازیکنان حرفه‌ای تنیس برای شرکت در مسابقات رده بالاتر ابتدا برای مدتی در تور تنیس ITF به رقابت می‌پردازند.
پیش‌تر خواندیم که در ورزش تنیس مبنای پیشرفت بازیکنان امتیازاتی است که با شرکت در مسابقات گوناگون و رسیدن به مراحل مختلف کسب می‌کنند، اما علاوه بر امتیاز رنکینگ، مشوق بعدی جوایز نقدی است که به تناسب سطح مسابقات و صعود به مراحل مختلف به بازیکنان تعلق می‌گیرد.
فدراسیون جهانی تنیس در بخش مردان هر ساله در 70 کشور جهان بطور تقریبی 550 تورنمنت ITF برگزار می‌کند که بر اساس میزان جایزه نقدی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- 15000 دلاری یا M15
- 25000 دلاری یا M25
این مسابقات در گذشته با نام “مسابقات فیوچرز” شناخته می‌شدند، اما از سال 2020 اسامی کنونی برای آنها در نظر گرفته شد. تورنمنت‌های 15 هزار دلاری و 20 هزاری دلاری ITF پایین‌ترین سطح مسابقات جهانی تنیس در رده بزرگسالان محسوب می‌شوند. البته این موضوع به معنای کم اهمیت بودن آنها نیست، چراکه این رقابت‌ها بستری را برای بازیکنان جوان فراهم می‌کنند تا با کسب تجربه و جمع آوری رنکینگ بتوانند خود را برای حضور در مسابقات حرفه‌ای‌تر آماده کنند. البته باید اشاره شود که حضور در این مسابقات شرط سنی نداشته و بازیکنان باتجربه نیز امکان شرکت در آنها را دارند.
تفاوت مسابقات 15000 دلاری و 25000 دلاری در میزان جایزه نقدی و امتیاز رنکینگ آنها است. این ارقام بیانگر مجموع جوایز نقدی یک تورنمنت هستند. در جدول زیر چگونگی تخصیص امتیاز و جوایز از سال ۲۰۲۲ به بعد را به تفکیک هر مرحله مشاهده می‌کنید:
| ردیف | امتیاز M25 | جایزه M25 | امتیاز M15 | جایزه M15 |
|---|---|---|---|---|
| قهرمان | 25 | 3600$ | 15 | 2160$ |
| فینالیست | 16 | 2120$ | 8 | 1272$ |
| نیمه‌نهایی | 8 | 1255$ | 4 | 753$ |
| 1/4 نهایی | 3 | 730$ | 2 | 438$ |
| دور 1/8 | 1 | 430$ | 1 | 258$ |
| دور 1/16 | X | 260$ | X | 156$ |
مثال: بازیکنی که در یک تورنمنت M25 تا مرحله یک‌چهارم پایانی صعود کند ۷۳۰ دلار جایزه نقدی و ۳ امتیاز رنکینگ دریافت می‌کند.
اما مسابقات ITF در بخش زنان متنوع‌تر است. سالانه حدود 500 تورنمنت زنان ITF در 65 کشور جهان برگزار می‌شود. این رقابت‌ها در 5 رده طبقه‌بندی می‌گردند:
- W15 یا 15000 دلاری
- W25 یا 25000 دلاری
- W60 یا 60000 دلاری
- W80 یا 80000 دلاری
- W100 یا 100000 دلاری
کلیه مسابقات فوق بر روی سه نوع زمین (هارد، خاک رس و چمن) انجام می‌گیرند. زمین‌های هارد بیشترین سهم و چمن کم‌ترین سهم را در میان تورنمنت‌های ITF مردان و زنان دارند.
جداول امتیازات و جوایز نقدی مسابقات ITF در رده انفرادی زنان در زیر آمده است:
جدول امتیازات
| نام تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/8 نهایی | 1/16 نهایی |
| W100+H | 150 | 90 | 55 | 28 | 14 | 1 |
| W100 | 140 | 85 | 50 | 25 | 13 | 1 |
| W80+H | 130 | 80 | 48 | 24 | 12 | 1 |
| W80 | 115 | 70 | 42 | 21 | 10 | 1 |
| W60+H | 100 | 60 | 36 | 18 | 9 | 1 |
| W60 | 80 | 48 | 29 | 15 | 8 | 1 |
| W25+H | 60 | 36 | 22 | 11 | 6 | 1 |
| W25 | 50 | 30 | 18 | 9 | 5 | 1 |
| W15+H / W15 | 10 | 6 | 4 | 2 | 1 | – |
جدول جوایز نقدی به تفکیک هر دور
| نام تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/8 نهایی | 1/16 نهایی |
| +H / W100 | $ 15,239 | $ 8,147 | $ 4,473 | $ 2,573 | $ 1,559 | $ 926 |
| W80+H / W80 | $ 12,192 | $ 6,518 | $ 3,580 | $ 2,059 | $ 1,248 | $ 740 |
| W60+H / W60 | $ 9,142.00 | $ 4,886 | $ 2,683 | $ 1,543 | $ 935 | $ 557 |
| W25+H / W25 | $ 3,935 | $ 2,107 | $ 1,162 | $ 672 | $ 408 | $ 244 |
| W15+H / W15 | $ 2,352 | $ 1,470 | $ 734 | $ 367 | $ 294 | $ 147 |
برای مشاهده نمونه تقویم مسابقات ITF در بخش زنان و مردان روی لینک‌های زیر کلیک کنید:
مشاهده تقویم مسابقات تور ITF مردان در سال 2019
مشاهده تقویم مسابقات تور ITF زنان در سال 2019
مسابقات تور چلنجر Challenger و WTA 125
رقابت‌های «چلنجر» از نظر اهمیت و اعتبار یک سطح بالاتر از مسابقات ITF قرار می‌گیرند. تور چلنجر صرفاً شامل رده مردان می‌شود و اداره آن را اتحادیه تنیس مردان یا همان ATP بر عهده دارد. معادل این رقابت‌ها در بخش زنان مسابقات WTA 125 نام دارد که توسط اتحادیه جهانی تنیس زنان یا WTA برگزار می‌شود. درصورتی‌که بازیکنان در تورنمنت‌های ITF موفق عمل کنند و امتیازات لازم را کسب نمایند، آن‌گاه میتوانند در رقابت‌های تور چلنجر و WTA 125 شرکت نمایند. لازم به ذکر است مسابقات WTA 125 از سال 2012 تا 2020 با نام WTA 125K شناخته می‌شد اما از سال 2021 برای هماهنگی بیشتر با مسابقات مردان نام آن تغییر یافت.
در سال ۲۰۲۳ رقابت‌های تور چلنجر از لحاظ اهمیت، جوایز نقدی و امتیازات رنکینگ به ترتیب در 5 رده طبقه‌بندی می‌شود:
- چلنجر 175
- چلنجر 125
- چلنجر 100
- چلنجر 75
- چلنجر 50
اعداد ذکر شده در نام تورنمنت‌های فوق، همان امتیازی است که فرد قهرمان در آن تورنمنت به دست می‌آورد. مثلاً اگر بازیکنی در یک تورنمنت چلنجر 100 قهرمان شود، 100 امتیاز در رنکینگ جهانی کسب می‌کند.
معمولاً در مسابقات چلنجر با جایزه نقدی کمتر، تنیس‌بازان با رتبه بین 100 تا 500 حضور پیدا می‌کنند و در مسابقات مهم‌تر و با جایزه نقدی بیشتر، بازیکنان با رتبه بین 50 تا 250 شرکت می‌نمایند.
هر ساله از ماه ژانویه تا نوامبر در مجموع حدود 160 تورنمنت چلنجر بصورت هفتگی در نقاط مختلف جهان برگزار می‌شوند.
جداول امتیازات و جوایز نقدی (سال 2023) انواع مسابقات چلنجر در زیر آمده است:
| نام تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/8 نهایی | دور دوم | دور اول |
| Challenger 175 | 175 | 100 | 60 | 32 | 15 | 0 | 0 |
| Challenger 125 | 125 | 75 | 45 | 25 | 11 | 0 | 0 |
| Challenger 100 | 100 | 60 | 36 | 20 | 9 | 0 | 0 |
| Challenger 75 | 75 | 50 | 30 | 16 | 7 | 0 | 0 |
| Challenger 50 | 50 | 30 | 17 | 9 | 4 | 0 | 0 |
| نام تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | دور دوم | دور اول |
| Challenger 175 | 29370$ | 17325$ | 10220$ | 5950$ | 3525$ | 2110$ |
| Challenger 125 | 19650$ | 11570$ | 6850$ | 3990$ | 2345$ | 1420$ |
| Challenger 100 | 16020$ | 9415$ | 5555$ | 3240$ | 1900$ | 1160$ |
| Challenger 75 | 10840$ | 6355$ | 3780$ | 2200$ | 1300$ | 780$ |
| Challenger 50 | 5500$ | 3260$ | 1900$ | 1120$ | 660$ | 395$ |
لازم به ذکر است جداول فوق بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۳ تنظیم شده و ممکن است در سال‌های مختلف بنا به دلایل گوناگون مانند تغییر در اسپانسرها تغییر کند.
در بخش زنان نیز تعداد مسابقات WTA 125 طی سال‌های اخیر متفاوت بوده و از 2 تورنمنت در سال 2012 به 11 تورنمنت در سال 2019 رسیده است. مجموع جوایز نقدی این مسابقات بسته به اندازه جدول از حدود 125000 دلار تا 163000 دلار متفاوت است. قهرمان این تورنمنت‌ها 160 امتیاز رنکینگ دریافت می‌کند. جدول امتیازات مسابقات WTA 125 در زیر آمده است:
| نام تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/8 نهایی | 1/16 نهایی | دور اول |
| WTA 125 (48S) | 160 | 95 | 57 | 29 | 15 | 8 | 1 |
| WTA 125 (32S) | 160 | 95 | 57 | 29 | 15 | 1 | x |
یک نمونه از تقویم مسابقات چلنجر را در لینک زیر مشاهده می‌کنید:
مشاهده تقویم مسابقات تور چلنجر در سال 2019
مسابقات تور ATP و WTA
مسابقات تور ATP که معادل آن در بخش زنان WTA نام دارد بالاترین سطح مسابقات تنیس (بعد از گرند اسلم‌ها) هستند که زیر نظر اتحادیه‌های تنیس مردان و زنان برگزار می‌شوند. بازیکنانی که در تور چلنجر و WTA 125 موفق عمل کرده و امتیازات کافی را در رنکینگ کسب نمایند، جواز حضور در مسابقات تور ATP و WTA را به دست می‌آورند. تنیس‌بازانی که در تور ATP و WTA به رقابت می‌پردازند در زمره بازیکنان “حرفه‌ای” قرار می‌گیرند.
تور ATP
ابتدا به رقابت‌های تور ATP می‌پردازیم. مسابقات تور ATP از لحاظ اهمیت، جوایز نقدی و امتیازات رنکینگ به ترتیب در 4 رده زیر طبقه‌بندی می‌شود:
- ATP Tour 250 یا 250 امتیازی
- ATP Tour 500 یا 500 امتیازی
- ATP Tour Masters 1000 یا مسترز 1000 امتیازی
- ATP Finals یا فینال تور جهانی
مسابقات تور جهانی ATP هر سال از ژانویه تا نوامبر در کشورها و شهرهای مختلف جهان برگزار می‌شوند. تور ATP شامل حدود 40 تورنمنت در رده 250 امتیازی، 13 تورنمنت در رده 500 امتیازی، 9 تورنمنت مسترز 1000 امتیازی و مسابقات فینال تور جهانی می‌شود. تعداد تورنمنت‌های 500 امتیازی و مسترز در سال‌های اخیر ثابت بوده اما تعداد رقابت‌های 250 امتیازی بعضاً به‌دلیل اضافه یا کم شدن تورنمنت‌های این دسته تغییر کرده است. در مجموع تور جهانی ATP متشکل از حدود 65 تورنمنت است.
مسابقات ۵۰۰ امتیازی
13 تورنمنت رده 500 امتیازی به‌ترتیب زمان برگزاری در تقویم تنیس مردان عبارتند از:
- مسابقات آزاد روتردام در هلند – هارد کورت
- مسابقات آزاد ریو در برزیل – خاک
- مسابقات دوبی در امارات متحده عربی – هارد کورت
- مسابقات آکاپولکودر مکزیک – هارد کورت
- مسابقات آزاد بارسلونا در اسپانیا – خاک
- مسابقات کوئینز کلاب در بریتانیا – چمن
- مسابقات هاله در آلمان – چمن
- مسابقات هامبورگ در آلمان – خاک
- مسابقات آزاد واشینگتن در ایالات متحده آمریکا – هارد کورت
- مسابقات پکن در چین – هارد کورت
- مسابقات توکیو در ژاپن – هارد کورت
- مسابقات وین در اتریش – هارد کورت
- مسابقات بازل در سوئیس – هارد کورت
بازیکن/تیم دوبل قهرمان در مسابقات 250 و 500 امتیازی به‌ترتیب 250 و 500 امتیاز رنکینگ به دست می‌آورد.
جدول توزیع امتیازات تورنمنت‌های 250 و 500 امتیازی به صورت زیر است:
| نام تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/8 نهایی | 1/16 نهایی |
| 500 series | 500 | 300 | 180 | 90 | 45 | 20 |
| 250 series | 250 | 150 | 90 | 45 | 20 | 0 |
محدوده تقریبی جوایز نقدی مسابقات 250 امتیازی و 500 امتیازی در زیر آمده است. میزان این جوایز معمولاً هر سال اندکی افزایش پیدا می‌کند و برای هر تورنمنت متفاوت است.
| دور/تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/16 نهایی | 28/32 |
| ATP 250 | 76840$-219755$ | 41540$-118320$ | 22950$-64975$ | 13035$-36670$ | 7490$-20655$ | 4490$-12110$ |
| ATP 500 | 354845$-733990$ | 178220$-364615$ | 89925$-183975$ | 47260$-94680$ | 23620$-94680$ | 12845$-26735$ |
مسابقات مسترز 1000 امتیازی
تورنمنت‌های نه‌گانه مسترز بعد از رقابت‌های گرند اسلم و مسابقات فینال تور جهانی از بالاترین میزبان اهمیت برخوردار هستند و کسب جام در این تورنمنت‌ها افتخار مهمی برای هر تنیس‌باز به شمار می‌آید. از همین رو همواره شاهد رقابت تنگاتنگ بهترین بازیکنان جهان در این مسابقات هستیم. قهرمان رقابت‌های مسترز، 1000 امتیاز دریافت می‌نماید. 9 تورنمنت مسترز 1000 امتیازی به‌ترتیب زمان برگزاری در تقویم سالانه تنیس مردان عبارتند از:
- مسترز ایندین ولز در ایالات متحده آمریکا
- مسترز مایمی در ایالات متحده آمریکا
- مسترز مونته‌کارلو در موناکو
- مسترز مادرید در اسپانیا
- مسترز رم در ایتالیا
- مسترز کانادا در کانادا
- مسترز سینسیناتی در ایالات متحده آمریکا
- مسترز شانگهای در چین
- مسترز پاریس در فرانسه
| نام تورنمنت | کشور | سال شروع | مکان برگزاری | سطح | گنجایش جدول |
|---|---|---|---|---|---|
| مسترز ایندین ولز |  آمریکا |
1987 | ایندین ولز، کالیفرنیا | هارد کورت | 96 نفر |
| مسترز مایمی | آمریکا |
1985 | مایمی گاردنز، فلوریدا | هارد کورت | 96 نفر |
| مسترز مونته‌کارلو |  فرانسه |
1897 | روک‌برون‌کاپ مارتا | خاک | 56 نفر |
| مسترز مادرید |  اسپانیا |
2002 | مادرید | خاک | 56 نفر |
| مسترز رم |  ایتالیا |
1930 | رم | خاک | 56 نفر |
| مسترز کانادا |  کانادا |
1881 | مونتریال/تورانتو | هارد کورت | 56 نفر |
| مسترز سینسیناتی | آمریکا |
1899 | میسن، اوهایو | هارد کورت | 56 نفر |
| مسترز شانگهای |  چین |
2009 | شانگهای | هارد کورت | 56 نفر |
| مسترز پاریس | فرانسه |
1968 | پاریس | هارد کورت داخل سالن | 48 نفر |
همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید 6 تورنمنت از 9 تورنمنت مسترز روی زمین هارد انجام می‌شود و مابقی به تورنمنت‌های خاک رس اختصاص دارد. هیچ تورنمنت مسترزی در زمین چمن برگزار نمی‌شود.
میزان امتیازات در دورهای مختلف مسابقات مسترز به صورت زیر است:
| دور/تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | QF | دور چهارم | دور سوم | دور دوم | دور نخست |
| Masters 1000 | 1000 | 600 | 360 | 180 | 90 | 45 | 25 | 10 |
محدوده تقریبی جوایز نقدی مسابقات مسترز در جدول زیر آمده است. جوایز هر تورنمنت مسترز با دیگری متفاوت است و معمولاً هر سال اندکی افزایش پیدا می‌کند.
| دور/تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/16 نهایی | 32 | 48/56/64 |
| Masters 1000 | 958055$-1374995$ | 484950$-696000$ | 248745$-357000$ | 128200$-184000$ | 64225$-92175$ | 33635$-48775$ | 18955$-27205$ |
مسابقات فینال تور جهانی ATP Finals
مسابقات فینال تور جهانی یا ATP Finals که یکی دیگر از مسابقات زیر مجموعه تور ATP است، در واقع آوردگاه پایانی یک فصل تنیس به حساب می‌آید و با فرمتی متفاوت در انتهای سال بین هشت بازیکن برتر جهان برگزار می‌شود. این رقابت‌ها بعد از رقابت‌های 4گانه گرند اسلم، بیشترین امتیاز و جوایز نقدی را دارا است.
رقابت‌های فینال تور جهانی در اواسط ماه نوامبر با شرکت هشت تنیس‌باز (و هشت تیم دونفره) برتر جهان برگزار می‌گردد. در این مسابقات، ۸ بازیکن/تیم برتر رده‌بندی جهانی و به عبارتی ۸ بازیکنی که بیشترین امتیاز را در طول فصل کسب کرده‌اند با یک‌دیگر به رقابت می‌پردازند. بازیکن/تیم قهرمان در این رقابت‌ها می‌تواند (به شرط پیروزی در تمام مسابقه‌های گروهی) تا سقف 1500 امتیاز به دست بیاورد.
قالب برگزاری مسابقات فینال تور جهانی با دیگر رقابت‌های ATP متفاوت است. این تورنمنت شامل دور گروهی و دور حذفی می‌شود، بدین‌صورت که ابتدا شرکت‌کنندگان در دو گروه چهار نفره با یک‌دیگر رقابت می‌کنند و سپس نفرات اول و دوم هر گروه در مرحله نیمه‌نهایی به صورت ضربدری به مصاف هم می‌روند تا فینالیست‌ها مشخص شوند. اگر بازیکن/تیمی بدون شکست در مرحله گروهی به قهرمانی برسد، حداکثر امتیاز و جایزه نقدی را کسب خواهد کرد. مسابقات فینال تور جهانی که در گذشته به عنوان مسترز کاپ شناخته می‌شد در ۱۲ سال اخیر در شهر لندن و در سالن O2 برگزار شد، اما از سال ۲۰۲۱ شهر تورین در ایتالیا به مدت ۵ سال میزبانی از این رقابت‌ها را به برعهده خواهد داشت.
تقسیم امتیازات و جوایز نقدی مسابقات فینال تور جهانی مردان به شرح زیر است:
| ردیف | انفرادی | دونفره | امتیازها |
|---|---|---|---|
| قهرمان بدون شکست | 2,712,000$ | 517,000$ | 1500 |
| پیروزی در فینال | 1,280,000$ | 200,000$ | 500 |
| پیروزی در دیدار نیمه‌نهایی | 620,000$ | 103,000$ | 400 |
| هر برد در دور گروهی | 203,000$ | 38,000$ | 200 |
| دست‌مزد حضور | 203,000$ | 100,000$ | – |
| جایگزین‌ها | 110,000$ | 38,000$ | – |
تور WTA
تور WTA هم همانطور که گفته شد معادل تور ATP در رقابت‌های زنان است و همانند آن از جایگاه و اعتبار بالایی برخوردار است. تورنمنت‌های تور WTA از لحاظ اهمیت، جوایز نقدی و امتیازات رنکینگ به ترتیب در ۴ رده زیر دسته‌بندی می‌شود:
- WTA 250
- WTA 500
- WTA 1000
- WTA Finals
لازم به ذکر است نام‌گذاری فوق از سال ۲۰۲۱ اعمال شده است. تا سال 2020 نام‌گذاری تورنمنت‌های بالا به صورت زیر بود:
- WTA 250 =>WTA International
- WTA 500 => Premier
- WTA 1000 => دو رده Premier 5 و Premier Mandatory
در رده WTA 250، تعداد 32 تورنمنت در نقاط مختلف جهان برگزار می‌شود و بازیکن قهرمان در این تورنمنت‌ها 280 امتیاز به دست می‌آورد.
در رده WTA 500، معمولاً 12 تورنمنت در طول سال برگزار می‌شود و کشورهای استرالیا، روسیه، قطر، ایالات متحده آمریکا، آلمان، بریتانیا، چین و ژاپن میزبانی این تورنمت‌ها را بر عهده دارند. قهرمان مسابقات این دسته ۴۷۰ امتیاز کسب می‌کند.
تورنمنت‌های رده WTA 1000 در تنیس زنان از اهمیت زیادی برخوردار است و 5 تورنمنت این رده، 900 امتیازی و 4 تورنمنت دیگر 1000 امتیازی است.
مسابقات 900 امتیازی به ترتیب زمان برگزاری در تقویم تنیس زنان عبارتند از:
- مسابقات دوبی/دوحه (در سال‌های اخیر مسابقات به‌صورت یک‌سال‌درمیان در شهرهای دوبی و دوحه برگزار شده است.) – هارد کورت
- مسابقات رم – خاک
- مسابقات کانادا – هارد کورت
- مسابقات سینسیناتی – هارد کورت
- مسابقات ووهان – هارد کورت
مسابقات 1000 امتیازی به ترتیب زمان برگزاری در تقویم تنیس زنان عبارتند از:
- مسابقات ایندین ولز – هارد کورت
- مسابقات مایمی – هارد کورت
- مسابقات مادرید – خاک
- مسابقات پکن – هارد کورت
جدول تقسیم امتیازات مسابقات تور WTA به تفکیک دور به صورت زیر است:
| دور/تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | 1/8 نهایی | 1/16 نهایی | دوم | اول |
| WTA 1000 (96S) | 1000 | 650 | 390 | 215 | 120 | 65 | 35 | 10 |
| WTA 1000 (64/60S) | 1000 | 650 | 390 | 215 | 120 | 65 | 10 | – |
| WTA 1000 (56S) | 900 | 585 | 350 | 190 | 105 | 60 | 1 | – |
| WTA 500 (56S) | 470 | 305 | 185 | 100 | 55 | 30 | 1 | – |
| WTA 500 (32/30/28S) | 470 | 305 | 185 | 100 | 55 | 1 | – | – |
| WTA 250 | 280 | 180 | 110 | 60 | 30 | 1 | – | – |
مسابقات فینال تور جهانی WTA Finals
اتحادیه تنیس زنان همانند بخش مردان یک تورنمنت در انتهای هر فصل برگزار می‌کند که در آن 8 بازیکن/تیم دونفره برتر جدول رده‌بندی با یک‌دیگر به رقابت می‌پردازند.
قالب برگزاری مسابقات فینال تور جهانی زنان مانند بخش مردان است.
جدول توزیع امتیازات رقابت‌های WTA Finals به ترتیب زیر است:
| ردیف | امتیازها |
|---|---|
| قهرمان بدون شکست | 1500 |
| پیروزی در فینال | 750 |
| نیمه‌نهایی | امتیازات دور گروهی |
| هر برد در دور گروهی | 250 |
| هر باخت در دور گروهی | 125 |
جوایز نقدی مسابقات WTA Finals سال 2019:
| مرحله | Prize Money |
| قهرمان | دور گروهی + $3,505,000 |
| نایب‌قهرمان | دور گروهی + $1,180,000 |
| نیمه‌نهایی | دور گروهی + $80,000 |
| هر برد در دور گروهی | 305000 |
| هر باخت در دور گروهی | *** |
مسابقات گرند اسلم
مسابقات گرند اسلم بالاترین اهمیت و جایگاه را در تنیس دارند و قهرمانی در آنها بزرگترین آرزو و دستاورد هر بازیکنی به حساب می‌آید. این رقابت‌های چهارگانه گرچه بخشی از تورهای ATP و WTA به شمار می‌آیند اما توسط فدراسیون جهانی تنیس (ITF) برگزار می‌شوند. این مسابقات به‌صورت همزمان در بخش مردان و زنان برگزار می‌گردند.
هر ساله چهار تورنمنت گرند اسلم برگزار می‌شود که از حیث شکوه و عظمت بزرگ‌تر از هر مسابقات دیگری هستند. این چهار تورنمنت بیشترین جایزه نقدی و امتیاز را دارند و بیشترین توجه را در رسانه‌های جهان و در میان علاقه‌مندان به ورزش تنیس به خود جلب می‌کنند. قهرمان یک گرند اسلم، 2000 امتیاز به دست می‌آورد که بیش از هر تورنمنت دیگری است.
4 گرند اسلم تنیس به‌ترتیب زمان برگزاری در طول سال عبارتند از:
- گرند اسلم آزاد استرالیا – Australian Open
- گرند اسلم آزاد فرانسه یا رولان گاروس – French Open/Roland Garros
- گرند اسلم ویمبلدون – Wimbledon
- گرند اسلم آزاد آمریکا – US Open
هر چهار تورنمنت گرند اسلم از نظر اعتبار و میزان امتیاز در یک سطح هستند اما مسابقات ویمبلدون به علت سابقه بیشتر جایگاه ویژه‌ای در بین بازیکنان و هواداران دارد و بسیاری از آن بعنوان معتبرترین تورنمنت تنیس جهان یاد می‌کنند.
| نام تورنمنت | کشور | سال شروع | مکان برگزاری | سطح | *گنجایش جدول |
|---|---|---|---|---|---|
| آزاد استرالیا Australian open |  استرالیا |
1905 | ملبورن پارک، ملبورن | هارد کورت | 128 نفر انفرادی/32 تیم دونفره |
| آزاد فرانسه/رولان گاروس | فرانسه |
1891 | مجموعه رولان گاروس، پاریس | خاک | 128 نفر انفرادی/32 تیم دونفره |
| Wimbledon ویمبلدون |  بریتانیا |
1877 | باشگاه تنیس و کروکت انگلستان، لندن | چمن | 128 نفر انفرادی/32 تیم دونفره |
| آزاد آمریکا US Open |  آمریکا |
1881 | مجموعه تنیس بیلی جین کینگ، نیویورک | هارد کورت | 128 نفر انفرادی/32 تیم دونفره |
برای اطلاع بیشتر راجع به هر یک از تورنمنت‌های گرند اسلم روی نام آنها کلیک کنید.
جدول توزیع امتیازات مسابقات گرند اسلم:
| دور/تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | چهارم | سوم | دوم | اول |
| گرند اسلم (مردان) | 2000 | 1200 | 720 | 360 | 180 | 90 | 45 | 10 |
| گرند اسلم (زنان) | 2000 | 1300 | 780 | 430 | 240 | 130 | 70 | 10 |
جدول زیر میزان جوایز نقدی مسابقات گرند اسلم در سال 2019 را نشان می‌دهد:
| دور/تورنمنت | قهرمان | فینالیست | نیمه‌نهایی | 1/4 نهایی | چهارم | سوم | دوم | اول |
| آزاد استرالیا | A$4,100,000 | A$2,050,000 | A$920,000 | A$460,000 | A$260,000 | A$155,000 | A$105,000 | A$75,000 |
| آزاد فرانسه | €2,300,000.00 | €1,180,000.00 | €590,000.00 | €415,000.00 | €243,000.00 | €143,000.00 | €87,000.00 | €46,000.00 |
| ویمبلدون | £2,350,000 | £1,175,000 | £588,000 | £294,000 | £176,000 | £111,000 | £72,000 | £45,000 |
| آزاد آمریکا | 3850,000$ | 1900,000$ | 960,000$ | 500,000$ | 280,000$ | 163,000$ | 100,000$ | 58,000$ |
مسابقات ملی تنیس
اما در تنیس مانند هر ورزش دیگری مسابقاتی نیز در رده ملی برگزار می‌شود که مهم‌ترین آنها در بخش مردان مسابقات جام دیویس و در بخش زنان نیز مسابقات فد کاپ (بیلی جین کینگ کاپ) نام دارد.
جام دیویس یا Davis Cup
مسابقات جام دیویس که زیر نظر ITF انجام می‌شود، دارای گروه‌های مختلفی است که مهم‌ترین آن “گروه جهانی” می‌باشد. این رقابت‌ها قدمت زیادی دارد و شروع آن به سال 1900 برمی‌گردد.
رقابت‌های دیویس کاپ در گروه جهانی تا سال 2019 به گونه‌ای متفاوت از امروز برگزار می‌شد به‌طوری‌که مراحل مختلف مسابقات در برهه‌های مختلف سال انجام می‌گرفت و در نهایت فینال رقابت‌ها در انتهای فصل و بعد از رقابت‌های فینال تور جهانی مردان برگزار می‌شد. اما از سال 2019 نام رقابت‌های گروه جهانی به Davis Cup Finals تغییر کرد و قالب برگزاری نیز کاملا دستخوش تغییر شد.
قالب جدید برگزاری
رقابت‌های Davis Cup Finals با حضور ۱۸ تیم در پایان فصل بصورت متمرکز در یک شهر برگزار می‌شود. نحوه انتخاب تیم‌ها بصورت زیر است:
- 4 تیم از دور نیمه‌نهایی دوره قبلی
- 2 تیم با سهمیه وایلد کارت
- 12 تیم از مرحله مقدماتی مسابقات که در ماه فوریه برگزار می‌شود
این 18 تیم طی یک هفته و در 6 گروه سه تیمی با یک‌دیگر مسابقه می‌دهند. پس از اتمام دور گروهی، 8 تیم (6 تیم سرگروه و 2 تیمی که بهترین نتایج را کسب کرده‌اند) در دور یک‌چهارم نهایی با هم مسابقه می‌دهند و سپس 4 تیم صعودکننده در دور نیمه‌نهایی با یک‌دیگر رقابت می‌کنند تا تکلیف فینالیست‌ها مشخص شود.
مسابقات فدکاپ Fed Cup
معادل رقابت‌های دیویس کاپ در بخش زنان مسابقات «فد کاپ» است که از سال ۱۹۶۳ آغاز به کار کرده و با قوانینی کم و بیش یکسان زیر نظر فدراسیون جهانی تنیس برگزار می‌شود. این مسابقات سال ۲۰۲۰ به افتخار اسطوره آمریکایی تنیس زنان به مسابقات «بیلی جین کینگ کاپ» تغییر نام داد. پس از تغییر در فرمت برگزاری مسابقات دیویس کاپ در گروه جهانی، مسابقات فد کاپ نیز از سال ۲۰۲۰ با فرمتی جدید برگزار می‌شود با این تفاوت که به جای ۱۸ تیم، ۱۲ تیم در مسابقات نهایی آن شرکت می‌کنند. البته اولین دوره این مسابقات که قرار بود در بوداپست مجارستان برگزار شود به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو شد.
جام ATP یا ATP Cup
از سال 2020 و پس از حرف‌و‌حدیث‌های فراوان میان اتحادیه تنیس مردان و فدراسیون جهانی تنیس، اتحادیه تنیس مردان نیز یک تورنمنت تیمی با نام “جام ای‌تی‌پی” (ATP Cup) به تقویم مسابقات خود اضافه کرد. برخلاف مسابقات جام دیویس که در انتهای فصل برگزار می‌شود، تورنمنت جام ATP در ابتدای فصل انجام می‌شود.
قالب برگزاری مسابقات جام ATP بطور کلی به شکل زیر است:
- یک هفته پس از مسابقات گرند اسلم اپن آمریکا، ۱۸ تیم از ۲۴ تیم شرکت‌کننده بر اساس رنکینگ بهترین بازیکن‌شان جوایز حضور در رقابت‌های سال بعد را کسب می‌کند و ۶ تیم باقی‌مانده در حین برگزاری مسابقات فینال تور جهانی مشخص می‌شود.
- هر تیم می‌تواند متشکل از ۳ تا ۵ بازیکن باشد؛ در تیم‌های سه نفره حداقل دو بازیکن باید دارای رنکینگ انفرادی بوده و در تیم‌های ۵ نفره، حداقل ۳ بازیکن باید در رده‌بندی انفرادی حضور داشته باشد.
- ۲۴ تیم حاضر در این تورنمنت در قالب ۶ گروه ۴ تیمی با یک‌دیگر مسابقه خواهند داد. دیدارها شامل دو بازی انفرادی و یک بازی دونفره است.
- هر تیم که بتواند در ۲ بازی از ۳ بازی به پیروزی دست یابد، برنده خواهد بود. بازی نخست بین بازیکنهای دوم و بازی دوم بین بازیکنهای اول هر تیم انجام می‌شود. بازی دونفره نیز صرف‌نظر از نتیجه دو مسابقه قبل برگزار خواهد شد.
- تیم‌های اول هر گروه به‌همراه دو تیم دومی که بهترین نتایج را در مرحله گروهی کسب کنند به مرحله یک‌چهارم نهایی راه خواهند یافت.
تنیس در المپیک
یکی دیگر از رقابت‌های تنیس در رده ملی، رقابت‌های تنیس المپیک است که هر چهار سال یک‌بار همزمان با بازی‌های المپیک تابستانی برگزار می‌شود. فدراسیون جهانی تنیس از طرف کمیته بین‌المللی المپیک وظیفه سازمان‌دهی این مسابقات را بر عهده دارد. باوجود اهمیت و اعتبار بالای المپیک در ورزش جهان، مسابقات تنیس المپیک فاقد امتیاز رنکینگ است و بازیکنان با حضور در المپیک امتیازی در جدول رده‌بندی به دست نمی‌آورند.
جمع‌بندی
در پایان برای جمع‌بندی بد نیست که یک بار دیگر سه نهاد برگزارکننده مسابقات تنیس و رقابت‌های زیرمجموعه هر یک را با هم مرور کنیم:
-
نمایی کلی از مسابقات تنیس جهان جدول امتیازات تورنمنت‌های تنیس مردان و زنان
به منظور فراهم آوردن امکان مقایسه، در دو جدول زیر چگونگی توزیع امتیازات رنکینگ در کلیه مسابقات تنیس را بصورت جداگانه در دو بخش مردان و زنان مشاهده می‌کنید:
بخش مردان:
رده تورنمنت قهرمان فینالیست نیمه‌نهایی 1/4 نهایی دور 4 دور 3 دور 2 دور 1 گرند اسلم 2000 1200 720 360 180 90 45 10 فینال تور جهانی * 1500 مسترز 1000 امتیازی – 96 ** 1000 600 360 180 90 45 25 10 مسترز 1000 امتیازی – 48/56 1000 600 360 180 90 45 10 x جام ATP *** 750 500 امتیازی – 48 500 300 180 90 45 20 x x 500 امتیازی – 32 500 300 180 90 45 x x x 250 امتیازی – 48 250 150 90 45 20 10 x x 250 امتیازی – 32 250 150 90 45 20 x x x چلنجر 125 125 75 45 25 10 5 x x چلنجر 110 110 65 40 20 9 5 x x چلنجر 100 100 60 35 18 8 5 x x چلنجر 90 90 55 33 17 8 5 x x چلنجر 80 80 48 29 15 7 3 x x ITF 25,000$/25,0000$+H**** 20 12 6 3 1 x x x ITF 15,000$/15,0000$+H 10 6 4 2 1 x x x * امتیازات دورهای مختلف مسابقات فینال تور جهانی در مطلب آمده است.
** عدد جلوی نام تورنمنت اندازه جدول را نشان می‌دهد. مثلاً 96 یعنی جدول 96 نفره است.
*** در مسابقات جام ATP هر بازیکن می‌تواند تا سقف 750 امتیاز به‌دست آورد. چگونگی اختصاص امتیاز به بازیکنان از بحث این مطلب خارج است.
**** +H به معنای این است که تورنمنت امکانات لازم برای اسکان بازیکنان را فراهم می‌کند.بخش زنان:
رده تورنمنت قهرمان فینالیست نیمه‌نهایی 1/4 نهایی دور 4 دور 3 دور 2 دور 1 گرند اسلم (انفرادی) 2000 1300 780 430 240 130 70 10 گرند اسلم (دوبل) 2000 1300 780 430 240 130 10 x WTA 1000 – 96S* 1000 650 390 215 120 65 35 10 WTA 1000 – 64/60S 1000 650 390 215 120 65 10 x WTA 1000 – 32/28D 1000 650 390 215 120 10 x x WTA 1000 – 56S 900 585 350 190 105 60 1 x WTA 1000 – 28D 900 585 350 190 105 1 x x WTA 1000 – 16D 900 585 350 190 1 x x x WTA 500 – 56/48S 470 305 185 100 55 30 1 x WTA 500 – 32/30/28S 470 305 185 100 55 1 x x WTA 500 – 28D 470 305 185 100 55 1 x x WTA 500 – 16D 470 305 185 100 1 x x x WTA 250 – 32S 280 180 110 60 30 1 x x WTA 250 – 16D 280 180 110 60 1 x x x WTA 125 – 48S 160 95 57 29 15 8 1 x WTA 125 – 32S 160 95 57 29 15 1 x x WTA 125 – 16D 160 95 57 29 1 x x x WTA 125 – 8D 160 95 57 1 x x x x ITF 100,000$ +H** – 32 150 90 55 28 14 1 x x ITF 100,000$ +H – 16 150 90 55 28 1 x x x ITF 100,000$ – 32 140 85 50 25 13 1 x x ITF 100,000$ – 16 140 85 50 25 1 x x x ITF 80,000$ +H – 32 130 80 48 24 12 1 x x ITF 80,000$ +H – 16 130 80 48 24 1 x x x ITF 80,000$ – 32 115 70 42 21 10 1 x x ITF 80,000$ – 16 115 70 42 21 1 x x x ITF 60,000$ +H – 32 100 60 36 18 9 1 x x ITF 60,000$ +H – 16 100 60 36 18 1 x x x ITF 60,000$ – 32 80 48 29 15 8 1 x x ITF 60,000$ – 16 80 48 29 15 1 x x x ITF 25,000$ +H – 32 60 36 22 11 6 1 x x ITF 25,000$ +H – 16 60 36 22 11 1 x x x ITF 25,000$ – 32 50 30 18 9 5 x x x ITF 25,000$ – 16 50 30 18 9 1 x x x ITF 15,000$ – 32 10 6 4 2 1 x x x ITF 15,000$ – 16 10 6 4 1 x x x x * حرف S به معنای بخش انفرادی و حرف D به معنای بخش دونفره است. عدد پشت این حروف نیز اندازه جدول را نشان می‌دهد.
** +H به معنای این است که تورنمنت اسکان بازیکنان را فراهم می‌کند. به بازیکنان حاضر در این تورنمنت‌ها امتیاز بیشتری تعلق می‌گیرد.تقویم تور ATP و WTA
تور تنیس مردان و زنان فشرده است و مسابقات ردههای مختلف هفته‌به‌هفته از ماه ژانویه تا ماه نوامبر برگزار می‌گردند. در زیر تقویم ATP و WTA در سال 2019 آمده است:
عالی ، خسته نباشید
سلام .یک دو سوال خدمت شما داشتیم و اینکه مسابقات itf15000 و itf25000 که توضیح دادید هر بازیکنی میتونه شرکت کند یا باید بازیکن رنکینگ و یا امتیازی داشته باشد بعد در این دو مسابقات شرکت کند منظورم اینکه عامه میتوانند شرکت کنند یا نه سوال دوم این مسابقات در فدراسیون تنیس ایران برگزار میشه یا نه چون من که نگاهی به سایت فدراسیون تنیس کردم این دو مسابقات اطلاعی نداده بود سوال سوم تو سایت itf.tennis.com اطلاعی در مورد بازی ها هست ولی در کدام قسمت میشه به این دو مسابقات نگاهی انداخت در مورد زمان و مکان مسابقه میشه راهنمایی کنید. کلا درمورد توضیحات واقعا عالیتون تشکر
دمت گرم خیلی اطلاعات عالی بود
با اجازه تون در قسمت چلنجر یه اشتباه احتمالا مرتکب شدین.
نوشتین که عددی که مقابل عنوان و رده مسابقات هست نشون دهنده امتیازیه که اون بازیکن در اون مسابقات میگیره، در صورتی که احتمالا نشون دهنده میزان جوایز دلاری اون مسابقات هست! چون در مسابقات سطح اول همین چلنجر عدد ۱۲۵ جلوی اسم مسابقه درج شده درحالیکه جایزه نفر اولش ۱۰۰ امتیاز هست وخود شما هم همینو گفتین!
با تشکر
درود بر شما. جدول امتیازبندی مسابقات چلنجر رو که مشاهده کنید می‌بینید که امتیاز بازیکن قهرمان با رده اون مسابقه یکی هست. ضمناً طبقه‌بندی مسابقات چلنجر در سال ۲۰۲۳ کمی تغییر کرده اما همچنان این مورد پابرجا هست.
سلام خسته نباشید ، امتیازات لازم برای تور چلنجر چقدر است ؟
سلام. بازیکن باید در طول یک سال در مسابقات مختلف ITF به قدری امتیاز بیاره که در بین ۲۵۰ تنیس‌باز برتر رده‌بندی بگیره و در همین حدود رتبه هست که میتونه در رقابت‌های چلنجر شرکت کنه.
عالی .واقعا عالی بود