تنیسفا: در ادامه مبحث سرسختی ذهنی به‌عنوان عامل روان‌شناختی مهم در رقابت‌های ورزشی مخصوصاً تنیس؛ در قسمت اول به این امر پرداختیم که سرسختی ذهنی یک ویژگی ذاتی (ژنتیکی) و قابل توسعه (آموزش پذیر) است که تنیس‌باز سطوح رقابتی را قادر می‌سازد به‌طور عمومی، نسبت به حریف، از عهده بسیاری از نیازها (مسابقه، تمرین، شیوه زندگی) که ورزش برای ورزشکار ایجاد می‌کند، بهتر برآید و به‌طور خاص؛ برتری بیشتری نسبت به حریف در داشتن اعتمادبه‌نفس، تمرکز و اطمینان تحت شرایط فشار از خود نشان دهد. در واقع سرسختی ذهنی باوری است که ورزشکار را در برابر فشارهای درونی و بیرونی زمین مسابقه مصون ساخته و در شرایط سخت پیش می‌برد، به‌طوری‌که شرایط تهدیدآمیز و تنش‌زا در مسابقه را با موفقیت پشت سر بگذارد و بدون توجه به نتیجه، تلاش خود را تا انتها ادامه دهد؛ مانند تنیس‌بازهای بازی برگردان. در ادامه به ویژگی‌های روان‌شناختی این افراد پرداختیم.
بیشتر بخوانید: آمادگی ذهنی در تنیس؛ بخش دوم
ایجاد تفکر سرسختانه در تنیس‌بازهای سطح پایه
محیط زندگی یکی از عوامل مهم شکل‌دهنده تفکر سرسختانه می‌باشد. والدین به‌عنوان اولین عامل بیرونی و محیطی، نقش مهمی در شکل‌گیری ابتدایی این تفکر دارند. در فلسفه تربیت فرزندان، این باور وجود دارد که: «فرزندان ما همان چیزی خواهند شد که ما هستیم نه آن چیزی که ما می‌خواهیم.» این امر برای ما مشخص می‌کند، تفکر و رفتار ما چه به‌عنوان والد و چه به‌عنوان معلم یا مربی، مستقیم بر افکار و رفتار فرزند ورزشکار ما اثر می‌گذارد. اگر ما در نقش‌های خود در زندگی و ورزش، سرسختانه به کار خود ادامه دهیم، هرچقدر فعالیت ما شبیه به فعالیت فرزند ورزشکار باشد، وی همانندسازی بیشتری نموده و رفتار را درونی می‌نماید. در نتیجه رفته‌رفته در طول زمان، رفتار درونی و تمرین شده تبدیل به عادت می‌شود؛ در واقع به یک باور سرسختانه تبدیل می‌شود. در این میان مربیان می‌توانند ابتدا در کار و عملکرد خود و سپس در تعالیمشان نوع تفکر سرسختانه را در ورزشکاران سنین پایه (نونهالان و نوجوانان) ایجاد نمایند.
مثال والدین و مربیان:
1- به انجام رساندن هرگونه فعالیت ورزشی و غیر ورزشی تا انتها و بدون دلیل و بهانه.
2- شرکت در انواع رقابت و ادامه تا انتها بدون توجه به هرگونه نتیجه و …
3- ایجاد رقابت سالم و سازنده میان ورزشکاران سنین پایه (بدون در نظر گرفتن نتیجه برد و باخت و جایزه) با تأکید بر انجام بهترین عملکرد به‌عنوان هدف اصلی و ادامه فعالیت تا انتها حتی در صورت عقب ماندن در هر گیم، سِت و یا باخت.
در بخش های بعدی به راهکارهای مؤثر بر افزایش سرسختی ذهنی تنیسورهای حرفه ای و رقابتی خواهیم پرداخت.
ادامه دارد…
مجدالدین مستعان
روان‌شناس ورزشی تیم‌های ملی در آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک
مربی آمادگی ذهنی تنیس
بیشتر بخوانید: نقش آمادگی ذهنی در موفقیت ورزشکاران
