بدون شک شاهین خالدان یکی از برترین تنیسبازهای حال حاضر کشورمان به شمار میرود. این ملیپوش اهل اصفهان در سالهای اخیر روند رو به رشدی را طی کرده و توانسته جایگاه ثابتی را در تیم ملی کشور به خود اختصاص دهد. او اخیرا دو قهرمانی مهم نیز در مسابقات داخلی به دست آورده و به نظر میرسد بهترین روزهای دوران ورزشیاش را سپری میکند. چندی پیش فرصتی فراهم شد تا به بهانه این اتفاقات گفتوگویی با این تنیسباز خوب کشورمان داشته باشیم که در ادامه آن را میخوانید.
از بازی آخرتان مقابل شاهقلی که با افتواخیز زیادی همراه بود، بگویید. چطور موفق شدید جریان بازی را عوض کنید؟
– بله، بازی نزدیکی بود. ست اول را باختم و در ست دوم هم ۱ بر ۳ عقب افتادم، ولی با تغییر سبک بازی و تقویت خودم از لحاط ذهنی توانستم به بازی برگردم. الان حدود دو ماهی است که هر روز دارم تمرین میکنم و مسابقه میدهم؛ کمی از لحاظ بدنی شرایطم بالا و پایین میشود. برای همین مجبورم با استفاده از هوش و شرایط ذهنی بازی را جمع کنم.
به نظر همیشه خیلی آهسته و محتاطانه بازی را شروع میکنی. مثلا در بازی با عبدالله مقدس کویتی در دیوس کاپ (۲۰۱۵) هم ست اول را باختی و بعد به بازی برگشتی. یک “بریک” میتواند به قیمت از دست دادن “ست” تمام شود، فکر نمیکنید باید با صلابت بیشتری بازی را آغاز کنید؟
– در بازی با انوشا واقعا میخواستم از زمین مسابقه بیرون بیایم، عقب افتاده بودم و هر کاری هم میکردم نمیتوانستم شرایط بازی را تغییر دهم. این اتفاق در تنیس طبیعی است، یک امتیاز میتواند جربان بازی را عوض کند. ممکن است گیم اول و یا دوم را ببازی ولی در نهایت نتیجه مهم است. در بازی با عبدالله مقدس هم ست اول را باختم، ولی بعد توانستم بازی را ببرم. حتی یک ست هم فکر میکنم با نتیجه ۶ بر صفر پیروز شدم. بالاخره باید در طول گیمهای اول کمی حریف را محک زد. به همین علت با تاکتیکی که از شب قبل به آن فکر کردم، بازی را شروع میکنم ولی اگر نتیجه نگیرم در حین بازی آنرا عوض میکنم.
سبک بازیات در چه دستهای قرار میگیرد؟
– من “بیسلاینر” هستم. یعنی از انتهای زمین بازی میکنم. از نوع دفاعی “کانتر پانچر” یا تهاجمی؟ – بله، به نوعی “کانتر پانچر” هستم ولی تنیس را نمیشود به یک سبک محدود کرد. معمولا در انتهای زمین بازی میکنم و با کنترل توپ سعی میکنم از خطای حریف بهره ببرم.
تنیس را از چه زمانی شروع کردید؟
-از سن چهار سالگی به واسطه اینکه پدرم با برادرهایم تنیس بازی میکرد، با این ورزش آشنا شدم. البته دوستانم الان به شوخی به من میگویند آن زمان با پستانک و پوشک میامدی زمین تنیس، خاک بازی میکردی. اما در اصل از ۴ سالگی با پدرم تنیس را آغاز کردم و از ۶ سالگی زیر نظر آقای زیدی ادامه دادم. در ۱۱ سالگی توانستم در مسابقات کشوری زیر ۱۱ سال مقام بیاورم. و به همین ترتیب در ردههای زیر ۱۳، زیر ۱۶ و زیر ۱۸ سال هم اول شدم. در واقع با طی همه مراحل به تیم ملی نوجوانان رسیدم و بعد از ۱۸ سالگی در مسابقات دیویس کاپ با پیراهن تیمملی به میدان رفتم.
گویا در نوجوانی فوتبال بازی میکردید؟
– راستش را بخواهید اول فوتبال بازی میکردم و تنیس به صورت تفریحی بود. در یازده سالگی در تیم اصفهان عضویت داشتم. آن موقع هفتهای دو ساعت تنیس بازی میکردم و بقیهاش به دنبال فوتبال بودم. ولی به جایی رسید که باید یکی را انتخاب میکردم و تصمیم گرفتم تنیس را ادامه بدهم، چون نمیتوانستم هر دو را باهم انجام دهم.
آیا در دوران کودکی از بین تنیسبازهای نامدار جهان، کسی الگویت بود؟
– آن موقع من عاشق آندره آغاسی بودم و سعی میکردم همهی کارهایم عین آغاسی باشد. خیلی دوستش داشتم.
در حال حاضر چقدر تنیس روز جهان را دنبال و تماشا میکنی و طرفدار کدام بازیکن هستی؟
– قبلا بیشتر تنیس نگاه میکردم. اما الان چون خودم خیلی درگیر تنیس هستم، ترجیح میدهم در وقتهای آزادم، تنیس تعطیل باشد. چون نمیتوانم ۱۰ ساعت تنیس بازی کنم و موقعی که خانه هستم هم ۳ ساعت بنشینم و تنیس نگاه کنم. ولی الان هم بازیهای مهم را دنبال میکنم. شخصا طرفدار جوکوویچ هستم.
از گرند اسلمها به کدام بیشتر علاقه دارید؟
– رولند گروس را بیشتر دوست دارم به این خاطر که بر روی زمینهای خاک رس انجام میشود.
بنابراین بازی در زمینهای خاک رس را بیشتر از انواع دیگر میپسندی؟
– درست است. من اغلب بر روی خاک بازی کردهام. البته در چند سال اخیر بر روزی زمینهای سخت (Hard Courts) تمرین کردهام ولی ۲۰ سال است که دائم بر روی خاک بازی میکنم. در ایران زمینهای هارد زیاد نداریم.
چرا بازیکنان ایرانی در ردهبندی جهانی، جایگاه پایینی دارند و ما شاهد حضور آنها در مسابقات معتبر جهانی نیستیم؟
همانطور که گفتید ما در مسابقات زیادی حضور پیدا نمیکنیم. ولی در همانها که شرکت میکنیم هم نسبت به کمتجربگیمان نتایج خوبی میگیریم. من خودم به نیمهپایانی مسابقات فیوچرز رسیدم و این برای کسی که ۵ تورنمنت فیوچرز در سال شرکت میکند، کار آسانی نیست. اما بازیکنانی که رتبهشان در ردهبندی جهانی خوب است، حداقل ۲۵ هفته در سال مسابقه میدهد. شده که من حتی بازیکنانی با رتبه ۲۰۰ و ۳۰۰ هم ببرم و این اتفاق یک بار و دو بار هم رخ نداده، چه در مسابقات فیوچرز و چه در مسابقات دیویس کاپ. منظورم این است که کار نشدنیای نیست. اما اگر از ۱۶ ۱۷ سالگی حمایت مالی داشتم و میتوانستم در مسابقات بیشتری شرکت کنم الان رتبهی بهتری داشتم
کشور ترکیه امسال در قسمت مردان ۳۹ تورنمنت فیوچرز، ۳ تورنمنت در رده چلنجر و یک تورنمنت در تور جهانی ATP برگزار میکند و از سال آینده هم قرار است یک تورنمنت چمن در شهر آنتالیا به تقویم مسابقات ATP اضافه کنند. تقریبا به همین تعداد هم در قسمت زنان میزبان مسابقات بین المللی هستند. اما ایران در سال ۲۰۱۶ قرار بود دو فیوچرز را میزبانی کند که آنهم لغو شد…
– فدراسیون تمام تلاشش را میکند. اما تنیس یک ورزش شخصی است. من خودم در ترکیه زیاد مسابقه دادهام. آنجا، شرایط آبوهوایی و هتل و امکاناتی از این دست مهیا است. هتلی که بسیاری از مسابقات را برگزار میکند، از محل درآمدی که از اسکان بازیکنان عایدش میشود مخارجش را تامین میکند. ولی ما آن شرایط را نداریم.
اما به نظر میرسد ما چنین شرایطی را مثلا در کیش داریم…
– یک مقدار سخت است. همانطور که گفتم شرایط خیلی بهتر شده است و این پتانسیل وجود دارد که از این هم بهتر شود. اما وقتی به این ورزش زیاد اهمیت داده نمیشود، اسپانسر هم به سراغ آن نمیآید.
انتقاد شما متوجه فدراسیون تنیس است یا مسئولان کلان ورزش؟
– فدراسیون که الان به نظر من دارد خوب کار میکند. چون فیوچرز رفتن و حضور در مسابقات مختلف یک امر شخصیست و فکر نمیکنم فدراسیون هیچ کشوری همچین کاری کند.
البته تنیس در کشور ما در حال رشد است و قطعا به کمکهای اینچنینی نیاز دارد…
– بله، من وقتی ۱۷ ۱۸ سالم بود شاید سالی یک تورنمنت فیوچرز شرکت میکردم. ولی الان با کمک فدراسیون و درآمدی که از مسابقات جایزه بزرگ دارم، سالانه در ۱۰ الی ۱۲ فیوچرز شرکت میکنم. ولی باز باید بگویم که به اسپانسر نیاز داریم و تا زمانیکه برای اسپانسر صرفهی اقتصادی وجود نداشته باشد، پا پیش نمیگذارد.
سطح مربیگری در کشور ما چطور است؟
– ما مربیان خوبی داریم. من چند سالی در امریکا تمرین میکنم و باید بگویم که تمریناتی که در ایران میکنیم زیاد فرقی با خارج از کشور ندارد. ولی خب آنجا تعداد بازیکنان بیشتر است و رقابت جدیتری بینشان وجود دارد. فدراسیون امریکا مسابقات داخلی زیادی برگزار میکند. در کالجها هم بازیهای بسیاری انجام میگیرد. یکی از دلایل پیشرفتشان این است که رقابت زیاد است. نگاه کنید، در ایران ۶ ۷ نفر در تیم ملی هستند. ولی سطح تنیس بعد از این چند نفر پایین میآید. یعنی ما ۶ نفر رقابت فقط بین خودمان است. اگر از پایه روی بازیکنانمان کار و سرمایهگذاری کنیم، وقتی ۱۸ ساله بشوند به جای ۵ بازیکن ۳۰ بازیکن خوب خواهیم داشت که این خودش یک پیشرفت بزرگ است.
آمادگی جسمانی چه مقدار در ورزش تنیس مهم است؟
– کی از مشکلات ما این است که به بدنسازی در تنیس اهمیت نمیدهیم. همه فکر میکنند فقط خود تنیس مهم است. من خودم خیلی بدنسازی کار کردم. از ۱۶ سالگی حتی بیشتر بدنسازی کردم تا تنیس. شرایط بدنی حتی از تکنیک تنیس مهمتر است. همانطور که الان دارند در مدارس بر روی تنیس پایه کار میکنند باید به بدنسازی هم اهمیت بیشتری بدهند. تنیس فقط این نیست که یک راکت به دست یک بچه بدهند و بگویند بزن به این توپ! بدنسازی قسمت مهمی از تنیس است.
ضربه مورد علاقهتان چیست؟
– ضربهی بکهند و بعد از آن سرویس.
هدف نهاییات در تنیس چیست؟
– دوست دارم به بهترین سطح تنیسام برسم، یعنی وارد جمع ده نفر برتر جهان بشوم. ولی خب این سخت است.
تا به حال در تورنمنتی در رده ATP شرکت نکردهاید؟
– نه من فقط در فیوچرز بازی کردم.
در سالهای اخیر دو مربی نسبتا جوان موفقیتهای قابل توجهی در سطح اول تنیس جهان به دست آوردهاند. پتریک موراتوغلو فرانسوی و مگنوس نورمن سوئدی. آیا خودتان برنامهای برای حضور در کمپهای این دسته از مربیان پیشرو که خودشان را در سطح اول تنیس جهان ثابت کردهاند، دارید؟ فدراسیون چطور؟
– خیلی دوست دارم در این دورهها حضور داشته باشم. اتفاقا چند سال پیش، به اتفاق بازیکنها این ایده را مطرح کردیم که از یک مربی خارجی دعوت به همکاری کنند. ولی خب بازهم شاید از نظر هزینهها این کار شدنی نباشد. متاسفانه پولی که در فوتبال و ورزشهای دیگر هزینه میشود در تنیس اصلا وجود ندارد. ما خودمان در خیلی از موارد از جیب خودمان خرج میکنیم، مگر اینکه در تیم ملی بازی کنیم. بنابراین این کار هزینهبر است. اگر ما بخواهیم به کمپی در اسپانیا و یا حتی یک کمپ معمولی برویم، با این وضعیت دلار خیلی برایمان سنگین درمیآید. در سنی هستم که حضور در کمپ دیگر شاید آنقدر برایم مهم نباشد. در حال حاضر مسابقه بیشتر به درد من میخورد. اگر پول داشته باشم، ترجیح میدهم در مسابقات مختلف حضور پیدا کنم تا اینکه به کمپ بروم.
تمریناتت در امریکا به چه صورت است؟
– در امریکا هم شاگرد دارم و هم تمرین میکنم. اما تدریس کردنم به صورتی نیست که به شاگردهای مبتدی آموزش بدهم. معمولا بازیکنهای خوب دارم و حتی بعضا برای تمرین به دنبالم میآیند. یعنی بیشتر حریف تمرینی هستم. یک مربی صرب در امریکا داشتم که مدتی زیر نظر آن توپ میزدم.
در پایان اگر نکتهای هست که ناگفته باقی مانده، بفرمایید.
– از مسئولین تشکر میکنم، از فدراسیون، از آقای احمدوند و همینطور سایر بچههای تیم. شرایط اردوی تیم عالی است، امیدوارم بتوانیم برای دیویس کاپ نتیجه بگیریم.
نسخه کوتاهتر این مصاحبه پیشتر در تاریخ ۲۱ تیر ماه ۱۳۹۴ در روزنامه شرق چاپ شده است.